JETA NUK I TAKON AGJENTIT
Roman
PROLOG
Në verën e vitit 1992, ndërtesat buzë detit ndryshuan fytyrë. Nuk vinte më era kabinë plazhi dhe pushuesit nuk ishin më si dikur, të përkohshëm. Ato pak hotele që gjendeshin në plazh, ishin privatizuar dhe shërbenin për pushuesit. Ndërtesat dy-tri apo katër-katëshe, si dhe kabinat prej dërrase, tashmë ishin kthyer në shtëpi banimi. Dita-ditës pësonin ndryshime. Banorët në ndërtesat njëkatëshe ndërtuan mure rrethues dhe bënë shtesa dhome. Po kështu edhe fasadat e ndërtesave disakatëshe pësuan ndryshime: mbylleshin ballkonet, duke i kthyer në dhoma ose ata që kishin dhomat në anë të ndërtesës, bënin shtesë, duke e zgjeruar ndërtesën nga poshtë-lart. Plazhi padashur kishte marrë fytyrën e një jetë provinciale nga iniciativat e atyre që vinin nga rrethet. Secili sillte me vete mënyrën e jetesës nga kishte ardhur. Kishte banorë që njiheshin rishtas, por kishte dhe nga ata që njiheshin më parë dhe tani ishin bërë komshinj me njëri-tjetrin. E gjithë zona e plazhit ishte kthyer në një lagje normale e qytetit.
Gjithsesi, me statusin e pushuesit përsëri vinin miq dhe të afërm të banorëve që kishin zënë kabinat e plazhit. Kështu më ndodhi dhe mua që kalova disa ditë të lejes së zakonshme tek të afërmit e mi në plazh. Në rërë buzë detit, apo në ambientet e tjera të plazhit, me syrin e një vëzhguesi, pyesja veten: “Ç’është ajo shpresë që i ka sjellë dhe i mban të ardhurit në këtë vend? Me se do jetojnë këtu”? Kjo parajsë u takon pushuesve që shullëhen në rërë e luajnë me valët e detit që puthen me bregun.
I përhumbur në këto mendime po shëtisja atë mbrëmje buzë detit. Mu desh të përshëndesja mjaft miq e të njohur. Befas, u ndesha ballë për ballë me ish sekretarin e parë të Komitetit të Partisë së rrethit. Nuk kishte ndryshuar aspak. Po i njëjti njeri, ashtu siç e mbaja mend para fundit të vitit tetëdhjetë e dy, kur u dënua me burg, si lidhje e grupit të Mehmet Shehut. Ndonëse i dhashë të njohur, duke i kujtuar se ku kisha punuar, ai picëronte sytë. Dukej se nuk më mbante mend. Atëherë, i solla në kujtesë një ndodhi.
- Një herë po luaja bilardo me një kolegun tim tek Interklubi. Ndërkohë ju erdhët bashkë me zëvendësministrin e Brendshëm dhe kryetarin e Degës. Duket se zëvendësministri na njohu dhe tha: “Ç’bëni ju në këtë orë?” Ne mbetëm si guhakë, por kryetari i Degës ndërhyri: “Deri tani ishin në punë. Kanë ardhur të çlodhen pak, meqë nesër është ditë pushimi”. Zëvendësministri ia ktheu flakë për flakë: “Pushim për ne ka vetëm kur do të na vendoset emri në pllakën e mermerit”.
- Oh, si nuk më kujtohet! – tha ish sekretari i parë, duke vënë buzën në gaz dhe më preku lehtë në sup.
- Keni hequr të zitë e ullirit këtë dhjetëvjeçarin e fundit, por për mua ju nuk keni lidhje me të persekutuarit. Nuk di në kam të drejtë, – e ngacmova me qëllim që të shprehej lirshëm.
- Ke shumë të drejtë. Unë dola partizan që në moshën shtatëmbëdhjetvjeçare. A e di që po në atë kohë kam lexuar Kapitalin e Marksit? Isha komunist, por jo enverist. Enveri ma pushkatoi vëllain vetëm për faktin se tha: “Ka vrarë veten apo e kanë vrarë Mehmet Shehun”! Ndërsa unë si vëllai i tij u dënova me njëzetepesë vjet burgim që kjo fjalë të mos dilte nga nëntoka ku ndodhej burgu i Burrelit.
- Nuk e kuptoj, cila ishte fajësia juaj që morët një dënim kaq të rëndë?
- Ah!.. – lëshoi një ofshamë ndërsa gishtërinjtë e tij të fortë më kishin mbërthyer si ganxhë krahun. – Asnjëherë nuk kam shkelur ligjet e shtetit, i kam zbatuar me përpikëri. Jam përpjekur shumë që ta kryeja mirë detyrën e sekretarit të parë të Komitetit të Partisë së rrethit. Një gabim sado të vogël të bëja, ndikonte shumë keq në bazë. Është si me tejqyrën e kundërajrorit. Nëse bën një milizim gabim në tejqyrëse, predha bie njëqind metra gabim dhe nuk realizon dot objektivin.
Po e ndiqja sy e veshë. Fliste ngadalë, por rrjedhshëm dhe me pasion. Përmes syzeve dallohej një si ndriçim tek sytë. Dukej se i kishte mbetur peng që detyrën e sekretarit të parë duhej ta kryente edhe më mirë. Zëri ishte bindës si dikur, siç e kisha njohur kur merrte pjesë në analizat vjetore të Degës së Brendshme. Këtij njeriu shtatvogël, gjashtëdhjetëepesë vjeçar, me flokët e bardha si borë, nuk i ishte zvetënuar mirësia në fytyrë, pavarësisht viteve të errëta të burgut. Ndonëse dëshpërimin dhe heshtjen ia kishin mbyllur me çelësa qelie, që të mos reagonte për të vërtetën, prapë atij gjithçka i ishte kthyer në virtyt. E ndieja që burimin e forcës shpirtërore e gjente tek fjala e mirë e shokëve dhe e miqve që nuk e braktisën kurrë. E çfarë ishte hipokrizia dhe intriga ndaj personalitetit të tij? Krejt e papërfillshme përballë respektit që gëzonte si dikur.
Aq isha i kredhur në mendime, saqë nuk pashë që po i afrohesha ndërtesës ku banoja. Ndala hapin dhe thashë: - Besoj se do takohemi sërish, gjithnjë nëse dëshironi.
- Patjetër, me kënaqësi! – vuri buzën në gaz ai.
S’kisha bërë disa hapa që u ndava nga ish sekretari i parë dhe sytë më shkuan tek pika e tregtimit fruta-perime. Sigurisht që kishte radhë, por unë e shihja si fenomen interesant dhe me kërshëri ambientin aty. Thashë me vete se dhe këtu të ardhurit krijonin mundësinë të njihnin njëri-tjetrin. Papritur, dëgjova zërin e gruas time, që thirri: - Drini!
- Erdha, Tatjana!
Kuptohet, në kësi rastesh ajo kërkonte ta ndihmoja, ngaqë po jepte e merrte me shitësin duke ngarkuar qeset me zarzavate dhe fruta. Në pritje të Tatjanës, po vëreja me kureshtje fytyrat që ishin në radhë. Sytë ranë tek një grua rreth dyzetepesë vjeçare, e gjatë dhe e dobët, me trupin pa hire, që dukej si okllai. Nga tiparet e fytyrës më dukej gjëja më e neveritshme që kisha parë ndonjëherë. Nëse tëmthat, flokët dhe veshët i kishte të mbuluara me një napë të bardhë, pjesët e tjera të fytyrës nuk i shpëtonin shëmtisë. Në lëkurën e qafës, rrezet e diellit kishin ndikuar aq fort, saqë kishin ndarë rudhën nga rudha me një vijë të kuqe. Sytë e saj të vegjël, të zbehtë, me qerpikë të shkurtër dhe me qepalla të vrara u munduan të hidhnin një vështrim të trembur tek unë. Kjo fytyrë antipatike që me siguri përcillte ftohtësinë e një shpirti të vrazhdë, u hapi udhë mendimeve të mia.
Për një çast m’u kujtuan fjalët e Tatjanës, që vizatonin pikërisht një femër me tipare të tilla. Gruaja ime këmbëngulte dhe më nxiste që ta bëja objekt të shkrimeve të mia shpirtin e zi të kësaj femre. Ndërsa mbaja vështrimin mbërthyer tek ajo, mezi po mbaja veten të mos shpërtheja nga zemërimi apo të mos bëja ndonjë marrëzi tjetër. Ime shoqe, praktike si gjithnjë, më preku në krah, duke thënë: - Drini, merri qeset dhe shkojmë!
I çliruar nga gjendja emocionale që mu krijua, iu drejtova: - Po pse moj Tatjana, kjo ishte ajo gruaja, që u bë shkak që unë ta braktisja Jetën, dashurinë time të parë?
Pllakosi një heshtje e plotë. Disa syresh kthyen kokën për të parë se për kë e kisha fjalën, kurse ajo së cilës i drejtohesha nuk dinte ku të fuste shëmtinë e saj. U largova pa zhurmë, kurse për njerëzinë aty mbetën si njollë fjalët e mia: “Kjo ishte ajo gruaja, që u bë shkak që unë ta braktisja Jetën, dashurinë time të parë?”…