13 June, 2025
  • Login
News Albania
  • KREU
  • Aktualitet
  • Kronikë
  • Politikë
  • Sociale
  • Bota
  • Opinion
  • ShowBiz
  • Shëndetësi
  • Kulturë
No Result
View All Result
News Albania
  • KREU
  • Aktualitet
  • Kronikë
  • Politikë
  • Sociale
  • Bota
  • Opinion
  • ShowBiz
  • Shëndetësi
  • Kulturë
News Albania
No Result
View All Result
Home Aktualitet

Skandal: Eleminohet monumeti i vetëm i trashëgimisë moderniste të fillim-shek.XX në Shqipëri

by News Albania
July 14, 2020
in Aktualitet
0
19
VIEWS
Share on Facebook

Eliminohet Monumenti i Vetëm i Trashëgimisë Moderniste të Fillim-Shek. XX në Shqipëri

Me keqardhje jo të vogël u mor vesh se godina historike e ish-Shkollës Bujqësore Amerikane “Charles Telford Erickson” në Golem të Kavajës u shemb diteve të fundit (Fig. 1). Instituti Bujqësor Amerikan i Kavajës (Fig. 2) u themelua me datën 20 Shtator 1925 me projektin e studios Thompson & Churchill. Studio ka qenë pararojë e arkitekturës moderniste në Amerikë, duke eksperimentuar me trende të ndryshme të kohës si Stili Ndërkombëtar (ish-Banesa e O.C. Webster, në Dodds Ferry, New York), apo Bauhaus (godinë 6-katëse në këndin midis Bulevardit Lexington dhe Rrugës Nr. 57, po aty, Fig. 3). Studio dhe lokomotiva e mendimit të tij, Henry S. Churchill (Fig. 4) interesohej më tepër për komunitetin në tërësi dhe njerëzit sesa në godina të vetme dhe përbërësit e tyre. Ndër pararojat e planifikimit të qendrueshëm urban, i ndikuar edhe nga pikëpapjet e arkitekturës organike të Frank Lloyd Wright, Churchill shkruante që nga 1962 se kërkohet një indë e re natyrale urbane ashtu siç kërkohen paradigma të reja ekonomike dhe shoqërore (The City Is The People / Qyteti Është Njërëzit 1925, 1945, 1962 etj.; The Architect and Community Planning / Arkitekti dhe Planifikimi për Komunitetin 1948).

Me fonde të ndryshme, edhe të qeverisë së ShBAsë me nxitjen e misionarëve protestantë në Shqipëri, godina qe oaz i modernizmit në Shqipërinë e prapambetur të asaj kohe, në një zonë që ende vuante nga kënëta të infektuara dhe malaria (Fig. 5). Projekti u realizua nga një tjetër kolos të arkitekturës moderniste amerikane, Howard Raymnd Meyer, trajtimi prejt të cilit i Mensës së Godinës të Djemve (Fig. 6), përbënte shembull të koncepteve që ndiqnin Stilin Ndërkombëtar – avant-guard për periudhën e vetë. Sipas Shpend Bengut, hapësira e bollshme multifunksionale, pa ndarje dhe kolona, kompozimi i teskturave me tulla të kuqe dhe elemente të drunjta u përvetësuan në stilin personal të Meyer-it, i cili i përdori më pas në projektimet e tij më të rëndësishme në ShBA. Fatkeqësisht, godina të tilla që Amerikanët i shembën në emrin e modernizmit, por që më vonë u bënë pishmanë dhe harxhojnë miliona për ruajtjën e memories arkivore dhe fotografike të tyre ne i shëmbim pa vrarje ndërgjegjeje, duke shkëputur sistematikisht lidhjet e këtij populli me aspekte të caktuara të trashëgimisë së vetë. Kjo është një trashëgimi që fqinjët grekë e ruajnë me fanatizëm, siç dëshmohet nga ruajtja e godinës historike të shkollës simotër të ish-Shkollës Bujqësore Amerikane “Charles Telford Erickson” në Golem të Kavajës në Selanik (American Farm School).

Vladimir Muçaj

Share this:

  • Click to share on WhatsApp (Opens in new window) WhatsApp
  • Click to share on Facebook (Opens in new window) Facebook
  • Click to share on X (Opens in new window) X

Të ngjashme

Tags: lajme
  • Trending
  • Comments
  • Latest
“Llumi, kurvat, spiunët, hajdutët në krye të shtetit’/ Reagim i fortë i vajzës së poetit të madh…

“Llumi, kurvat, spiunët, hajdutët në krye të shtetit’/ Reagim i fortë i vajzës së poetit të madh…

July 22, 2022
Super Lajm: Parashqevi Simaku u shkruan shqiptarëve nga profili i saj facebook

Super Lajm: Parashqevi Simaku u shkruan shqiptarëve nga profili i saj facebook

December 16, 2024
Zgjatet vlefshmëria e patentës/ Ja ndryshimet

Zgjatet vlefshmëria e patentës/ Ja ndryshimet

March 17, 2023
Nga Ilir Demalia: Rudinë, babai yt u vra për trafikun e armëve në Kosovë dhe jo për partinë e demokracinë!

Nga Ilir Demalia: Rudinë, babai yt u vra për trafikun e armëve në Kosovë dhe jo për partinë e demokracinë!

April 8, 2022
Editorial: Një vendim i padrejtë dhe i pamerituar!

Editorial: Një vendim i padrejtë dhe i pamerituar!

Vodhën taksistin dhe punonjësin e karburantit, arrestohet 23-vjeçarja dhe shpallet në kërkim i riu (EMRAT)

Vodhën taksistin dhe punonjësin e karburantit, arrestohet 23-vjeçarja dhe shpallet në kërkim i riu (EMRAT)

Reagon Unioni i Gazetareve Shqiptare!

Per teatrin dhe dhunen reagon Unioni i Gazetareve Shqiptare!

Vodhën taksistin dhe punonjësin e karburantit, arrestohet 23-vjeçarja dhe shpallet në kërkim i riu (EMRAT)

Vodhën taksistin dhe punonjësin e karburantit, arrestohet 23-vjeçarja dhe shpallet në kërkim i riu (EMRAT)

June 13, 2025
Hapja e kutive mund të sjellë pasoja të reja për integritetin e procesit zgjedhor

Hapja e kutive mund të sjellë pasoja të reja për integritetin e procesit zgjedhor

June 13, 2025
Goditet një rast i ushtrimit të paligjshëm të veprimtarisë së lojërave të fatit, arrestohen 2 persona, shpallet në kërkim një tjetër (EMRAT)

Goditet një rast i ushtrimit të paligjshëm të veprimtarisë së lojërave të fatit, arrestohen 2 persona, shpallet në kërkim një tjetër (EMRAT)

June 13, 2025
Si ndodhi aksidenti tragjik i avionit “Air India” dhe kush ishte në bord

Si ndodhi aksidenti tragjik i avionit “Air India” dhe kush ishte në bord

June 13, 2025

Drejtor
Vladimir Muçaj

Kryeredaktor
Besim Dybeli

Gazetar(e)
Valjeta Krosi
Enkelejda Troka
Ymer Hysa
Fidalete (Ahmeti) Muçaj
Greta Hoxha (Kulturë & Marketing)

Adresa
Pranë teatrit “Bylis”

Copyright © 2024 News Albania

No Result
View All Result
  • KREU
  • Aktualitet
  • Kronikë
  • Politikë
  • Sociale
  • Bota
  • Opinion
  • ShowBiz
  • Shëndetësi
  • Kulturë

Copyright © 2025 News Albania

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In