Gazmend Krasniqi/
Në korrik të vitit 1992, kur Arshi Pipa, pas shumë viteve emigrimi, u kthye për herë të parë në Shkodër, i kam marrë një intervistë për gazetën lokale “Shkodra” (16 korrik 1992).
Në rreth dy faqe gazete, ai ka folur për Shkodrën, demokracinë, realizmin socialist, për interesat e momentit, gjuhën e njësuar shqipe, për çështjen e Kosovës. Kishte kohë që qarkullonte libri i Kadaresë, “Ftesë në studio”, por unë nuk i kisha përgatitur asnjë pyetje për raportin e tij me Kadarenë. Më dukej se gjakrat qenë shumë të nxehta për këto lloj pyetjesh. Siç shihet në këtë ekstrakt nga intervista, në fund fare ai hyri vetë në këtë temë. Po mu atëherë kur unë mora qëndrimin drejt në karrige – intervista u bë te familjarët e tij, familja Kalakula – kaseta mbaroi. No coment.
Cilët autorë kanë ndikuar në formimin tuaj? A ka ndonjë element të përbashkët, diçka që i lidhte ata?
Ka diçka të përbashkët: ky asht universialiteti. Kam insistu në veprën e autorëve të mëdhaj si Dante, Gëte. Në filozofi më pëlqen Spinoza. Në përgjithësi kontaktet spirituale i kam pasë me kulturën klasike. Kur isha në Sarajevë, kam përkthye lirikët latinë. Kam lexu e komentu të tjerë poetë të mëdhaj. Kam botu në italisht e anglisht nji vepër për Montalen, ku e krahasoj atë me Danten. Libri quhet “Montale e Dante”. Me këtë autor e kam fillu karrierën edhe në Amerikë. Ky autor, qi i përket hermetizmit, më ka ndihmu me zbërthy Kadarenë.
Atëherë, profesor, t’ju pyesim për Kadarenë? Është Kadareja një shkrimtar i madh?
Po, sigurisht. Veçse kohët e fundit ka nji ramje politike e morale. Gazeta kryesore gjermane “Algemainen caitung” në nji shkrim të saj e dërmon fare.
Ju keni marrë pjesë në përkthimin e romanit “Kronikë në gur” në anglisht.
Po, këtë punë e kryem bashkë me nji vajzë. Jam i mendimit se përkthimi ndihmon në perfeksionin e nji gjuhe të huej, dhe ia rekomandova asaj vajze. Donin emrin tem në përkthimin e librit, po unë nuk pranova, dhe mbeti vetëm emri i asaj vajze.
Ky është libri më mirë i Kadaresë?
Mendoj se kjo asht kryevepra e tij.
