PLANETI YNE PO VUAN NEN ETHE!
-Te gjithe Ne njerezit e ketij planeti kemi shume mundesi te zgjedhim:Punen,Lidhjet,Familjen ,Vendin ku jetojme madje dhe Femijet,por sot ne nuk kemi asnje zgjedhje te jeteses sone jashte ketij planeti,pra ne kemi vetem nje shtepi te perbashket :TOKEN !
Kudo e gjithkush po shikon foto dhe pamje apokaliptike te koheve te fundit te shperthimit te motit ndaj tradhtise qe I kemi bere planetit dhe direkt jeteve e te ardhmes sone.
Dhe ka shumë më tepër se kaq , përmbytjet në Evropë, Gjermania nën ujë. Edhe Azia u përmbyt. Kupola të nxehtësisë përvëlojnë Siberinë dhe Amerikën e Veriut. Qytetet kanadeze jane kthyer ne disa nga vendet më të nxehta në tokë.Evropa eshte nen pushtimin e zjarreve kudo.
Keto ngjarje ekstreme spo na cudisin ne por dhe shkencaret qe kishin menduar sipas tabelave dhe projeksioneve te vinin dhjetra vite me pas.
Pyetja thelbesore qendron: A po e shtyjmë planetin përtej pikave të tij të kthesës?
Nuk është vetëm ngrohja e keqja me e madhe ,por “reagimet” – ndryshime në sistemet e mëdha të planetit që më pas përshpejtojnë ngrohjen.
Pikat e kthesës ndodhin kur ngrohja globale i shtyn temperaturat përtej një pragu kritik, duke çuar në ndikime të përshpejtuara dhe të pakthyeshme.
Dhe ketu po flasim per ngrohjen brenda nje jete njerezore.
Për ta kuptuar këtë, duhet të dini për ekologjitë e mëdha të planetit. Rrymat oqeanike qarkullojnë ujin e ngrohtë dhe e ftohin atë, duke e mbajtur temperaturën e oqeanit relativisht të ulët. Aty janë kapakët polarë të akullit, të cilët pasqyrojnë dritën e diellit dhe ftohin planetin. Pyjet e mëdha tropikale, si Amazona, thithin karbon nga qielli dhe nxjerrin oksigjenin.
Pyjet veriore – janë ekosistemi më i madh në planet. Ata gjithashtu thithin sasi të mëdha të karbonit.. Musonët e mbajnë Afrikën dhe Azinë të freskët, dhe tokat e tyre pjellore. Shkëmbinjtë nënujorë koralorë i mbajnë zonat bregdetare të oqeaneve të shëndetshme dhe të gjalla me jetën.
Këto ekologji të mëdha janë gjithashtu pikat kryesore të kthesës së planetit.
Keto ne I kemi shkaterruar me indiferentizem ,pangopesi dhe delirin tone te madheshtise,ndaj sot e ne vazhdim do marrim reston me shkaterrime qe edhe me te renda do ndodhin.
Shembja e këtyre ekosistemeve me siguri do të çojë në ngrohjen globale ne nivele te cmendura. Secila prej këtyre ekologjive të mëdha luan një rol ekuilibrues ose balancues. Për shembull, nëse rrymat e oqeanit ngadalësohen dhe nuk qarkullojnë më ujë të ngrohtë, sepse planeti është bërë shumë i nxehtë, atëherë ai nxehet edhe më shpejt. Nëse polet nuk reflektojnë dritën, sepse ka mbetur akull i vogël, atëherë planeti nxehet shumë më shpejt.
Vetëm imagjinoni se çfarë ndodh nëse oqeanet nuk mund të ftohin më ujërat e planetit. Do jemi ne ata qe do gatuemi jo me peshqit ne pjatat tona te servirura e me shije qe na kenaqin.
Kjo sapo ka filluar..
Këto janë dy deri më tani qe po godasin pikat e ktheses: rrymat e oqeanit dhe pjeset e akullit.
Le të bëjmë një të tretë tani. Po në lidhje me depozitat e metanit të bllokuar nga ngrica e përhershme? Shkencëtarët janë tronditur që moti i ngrohtë i favorshëm për shkrirjen e përjetshme po ndodh afërsisht 70 vjet përpara parashikimeve të modelit.
Situata e metanit të përhershëm, është aq e keqe sa shkencetaret e shohin si “bombë metani”. Ora, megjithatë, duket se po mbaron shumë, shumë më shpejt nga sa priste dikush.
Metani po lëshohet në sasi të mëdha dhe kjo loje eshte bere e rrezikshme për ne dhe qytetërimin..Ne po afrohemi çdo ditë – në një mënyrë, shumë më shpejt nga sa kishim menduar se ishim.
Kjo është vetëm tre pika kthese. Provat duket se sugjerojnë që ne po i godasim të gjitha.
Le të bëjmë një pike tjeter :
Amazona dikur ishte një nga thithesit të karbonit në planet – thithte më shumë karbon sesa lëshonte. Kohët e fundit, megjithatë – vetëm këtë verë – kjo më në fund shkoi në drejtim të kundërt. Amazona tani është një emetues neto i karbonit – falë rikthimit, humbjes dhe shpyllëzimit.
Kjo është një pikë kthese klasike, e pamohueshme që godit ekosistemin tone. Ndërsa Amazon bëhet një emetues neto i karbonit , planeti nxehet shumë më shpejt, në një reaksion zinxhir të mbinxehjes.
Kjo është pak a shumë e vetmja gjë që do të shpjegonte ngjarjet e tmerrshme, të frikshme që ne të gjithë kemi parë – dhe shumë prej nesh kanë jetuar – kohët e fundit.
Diçka po shkon edhe me keq duke futur faktore te peste si emetimi gazrave te transportit dhe gazrave te leshimit nga mbarshtrimi kafsheve te fermave dhe kjo po shkon keq dhe me keq .
Po shkenca? ..Kjo kërkon kohë. Dekada. Dekada që nuk i kemi. Kjo nuk është për të zhvlerësuar shkencën – është vetëm për të ofruar pak perspektivë. Por, shkenca mund të “konfirmojë” se ne kemi kapërcyer pragun e ngrohjes te planetit – një dekadë apo më shumë me pas Planeti do të duket shumë ndryshe. Si do të duket?
Skenari ku ne duket se po shkojmë është ai që shkencëtarët e klimës shpesh e quajnë “toka e ngrohjes”. Mendoni në këtë mënyrë. Hera e fundit që toka ishte kaq e nxehtë ishte midis tre dhe pesë milion vjet më parë. Por ne po e ngrohim atë aq shpejt sa 2050, do të jetë aq e nxehtë sa ishte rreth shtatë deri në dhjetë milion vjet ose më pare. Me fjalë të tjera, ne po e ngrohim planetin aq shpejt sa secili prej viteve tona po bëhet miliona vjet në kohën gjeologjike .
Cfare ndosdh me Dy grade me shume ? Kjo është kur vende si Kalifornia bëhen të pajetueshme, kur Evropa përmbytet masivisht çdo vit, kur temperaturat fillojnë të arrihen deri sa banueshmëria njerëzore vihet në dyshim. Po Tre gradë? Atëherë planeti është rrethuar me Rripa Zjarri dhe Përmbytjeje, në të cilët askush nuk mund të jetojë – dhe pjesë të mëdha të tij janë thjesht të pabanueshme.
Katër gradë? Nivelet e detit rriten me dhjetra metra, brigjet tërhiqen, qytetet e mëdha të botës përmbyten dhe bazat e qytetërimit tonë copëtohen si degëza.
Qytetërimi ynë mezi, vetëm mezi po mbijeton një grade. Mund të mbijetojë vetëm ndoshta dhe ne dy – megjithëse miliona njerëz do të vdesin. Nuk do të mbijetojë tre grade kjo eshte e sigurte.
Dhe katër grade me shume? Katër grade vijne gjërat e kataklizmës – planeti do ishte aq i nxehtë atëherë sa ishte gjatë zhdukjes së fundit të madhe të jetës në tokë. Në ato temperatura, jeta siç e njohim bëhet e pamundur. Ne kemi qenë vetëm për 300,000 vjet ketu . Ne po e ngrohim planetin që të ngjasojë me atë të dhjetë milion vjet më parë. Ndoshta ju e shihni problemin,ju po e perjetoni po ndiheni keq dhe te pasigurte por askush spo ju vjen per tu shpetuar ,askush nuk po ben gje dhe gjithkush prêt qe kjo te ndryshoje,por vec me fjale ,samite,konferenca.Realisht nuk kemi asnje plan per ta ndaluar kete.
Ne nuk jemi krijuar për të mbijetuar në një planet si ky që po krijojmë me egot tona. Dhe kjo miqte e mij më duket se është një lajm shumë i keq.Epoka e fatkeqesive te injorances sone.Thuhet qe njeriu eshte kafsha me e arsyeshme.Ai mund te jete cdo gje ,por vetem I arsyeshem JO!