Tensioni greko-turk i javës së fundit është një nga çështjet më të nxehta në politikën europiane muajt e fundit. kufiri turko grek
Turqia prej disa javësh tashmë ka nxjerrë në Detin Egje anijen e saj naftëkërkuese, pasi pretendon që të zgjerojë zonat e saj ekskluzive ekonomike. Acarimi i raporteve mes dy vendeve prej dekadash është i tendosur, por në javët e fundit nuk kanë munguar as paralajmërimet për sulme të anijeve.erdogan
“KLEÇKA” ME MIKROISHUJT
Por pretendimet turke për t’i zgjeruar hapësirat e saj territoriale me 12 milje në Detin Egje kundërshtohen nga Greqia, për shkak të disa ishujve të vegjël shumë pak të banuar, por që janë fare pranë brigjeve turke.
Më ekzaktësisht bëhet fjalë për ishullin grek Kastelorizos, i cili është më shumë se 500 kilometra larg nga Athina, por shumë pak kilometra larg nga Turqia. Duke marrë si pikë referimi këtë ishull, Greqia ka kërkuar që të aplikojë 12 miljet detare, duke marrë një sipërfaqe prej 200 miljesh detare në çdo drejtim.
mitsotakis_erdogan-thumb-large
Por për Turqinë një pretendim i tillë është absurd, pasi në këtë mënyrë Turqia limitohet në ekstrem në hapësirën e saj detare. Por nuk është vetëm ky ishull, pasi janë dhe të tjerë mikroishuj, aspak, ose fare pak të banuar, të cilët nuk e lejojnë Turqinë që të krijojnë një Zonë Ekskluzive Ekonomike me shtrirje deri në 12 milje në Detin Egje.
NAFTA DHE GAZI
Turqia dhe Greqia, edhe pse vende anëtare të NATO-s, asnjëherë nuk kanë pasur një raport normal fqinjësor, sa për motive historike, por edhe ekonomike. Mirëpo në vitet e fundit tensioni mes Athinës dhe Ankarasë është shumëfishuar për shkak edhe të asaj që është zbuluar në thellësitë e Detit Egje.
Basene të mëdha nafte dhe gazi natyror janë një aset i çmuar që të dyja vendet pretendojnë që t’i kenë sa më të gjera në këtë pjesë të pellgut të Mesdheut.
Presidenti turk nuk i ka fshehur ambiciet që Turqia të krijojë parqe të mëdha të nxjerrjes së naftës dhe gazit natyror në Detin Egje, njëjtë si edhe në detin Zi. Por nga ana tjetër, edhe Athina zyrtare, si me Kryeministrin aktual Mitsotakis, edhe me paraardhësit e tij, ka mbështetur fort idenë e mbështetjes së ekonomisë në burimet e naftës dhe gazit që gjenden në thellësi të Egjeut.
Të njëjtën ambicie Athina zyrtare e ka edhe për Detin Jon, ku në veri të Korfuzit dhe pranë Kanalit të Otrantos janë zbuluar basene të rëndësishme gazmbajtëse. Në një kohë kur varësia nga gazi natyror në të ardhmen pritet të rritet edhe më tej, edhe zgjidhja e kësaj përplasjeje greko-turke për basenet në Egje nuk pritet të zbutet lehtë.
Palët deri tani u kanë qëndruar strikt pretendimeve të tyre për shtrirje me 12 milje, por për të gjetur një zgjidhje do të duhet një gjykatë ndërkombëtare, për të nxjerrë një të mesme nga dy pretendimet e të dyja vendeve. Vlen të theksohet se vetëm pak ditë më parë Greqia arriti të mbyllë marrëveshjet e delimitimit të Zonave Ekskluzive Ekonomike me Italinë dhe Egjiptin, ku baza ishin 12 miljet detare.
