Kina dënon me burg gazetaren që raportoi nga Wuhan: Pse s’mund ta tregoj të vërtetën
Një gazetare kineze që mbuloi shpërthimin e koronavirusit në Wuhan është dënuar me burg për katër vjet. Zhang Zhan u shpall fajtore për “shkaktimin e grindjeve dhe provokimin e telasheve”, një akuzë e shpeshtë kundër aktivistëve.
Ish-avokatja 37-vjeçare u arrestua në maj dhe ka qenë në grevë urie për disa muaj. Avokatët e saj thonë se gjendja e saj shëndetësore nuk është aspak e mirë.
Zhang është njëra nga disa gazetare që kanë hasur telashe për raportimin në Wuhan. Nuk ka asnjë media të lirë në Kinë dhe autoritetet kontrollojnë aktivistë ose sinjalizues që “minojnë” reagimin e qeverisë ndaj shpërthimit.
“Zhang Zhan dukej e shkatërruar kur u shpall dënimi,” i tha agjencisë së lajmeve AFP Ren Quanniu, një nga avokatët e saj mbrojtës.
Ren shtoi se nëna e Zhang, e cila ishte në gjykatë, qau me të madhe ndërsa lexohej vendimi. Në një intervistë me video me një kineast të pavarur para arrestimit të saj, Zhang tha se ajo vendosi të udhëtojë në Wuhan në shkurt pasi lexoi një postim në internet nga një banor në lidhje me jetën në qytet gjatë shpërthimit.
Sapo mbërriti atje, ajo filloi të dokumentonte atë që pa në rrugë dhe spitale në transmetime të drejtpërdrejta dhe ese, pavarësisht kërcënimeve nga autoritetet, dhe raportet e saj u shpërndanë gjerësisht në mediat sociale. Grupi i të drejtave Rrjeti i Mbrojtësve Kinezë të të Drejtave të Njeriut tha se raportet e saj gjithashtu mbuluan ndalimin e gazetarëve të tjerë të pavarur dhe ngacmimet e familjeve të viktimave që kërkonin përgjegjësi.
“Ndoshta kam një shpirt rebel … Unë thjesht po dokumentoj të vërtetën. Pse nuk mund ta tregoj të vërtetën?” tha ajo në intervistë të marrë nga BBC. “Unë nuk do të ndaloj atë që po bëj sepse ky vend nuk mund të kthehet prapa”.
Zhang u zhduk më 14 maj sipas CHRD. Një ditë më vonë, u zbulua se ajo ishte ndaluar nga policia në Shangai, më shumë se 400 milje (640 km) larg. Ajo u akuzua zyrtarisht në fillim të nëntorit. Fleta e akuzës pretendon se ajo dërgoi “informacion të rremë përmes tekstit, videos dhe mediave të tjera përmes [platformave si] WeChat, Twitter dhe YouTube”.
Ajo akuzohet gjithashtu për pranimin e intervistave me media të huaja dhe “përhapjen me qëllim të keq” të informacionit në lidhje me virusin në Wuhan. U rekomandua një dënim prej katër deri në pesë vjet. Në shenjë proteste kundër arrestimit të saj, Zhang ka hyrë në një grevë urie dhe thuhet se është në gjendje jo të mirë shëndetësore.
Një nga avokatët e saj tha në një deklaratë se kur e vizitoi atë në fillim të dhjetorit, ajo i kishte thënë se po ushqehej me forcë përmes një tubi ushqyes. Ai gjithashtu tha se ajo vuante nga dhimbje koke, marramendje dhe dhimbje stomaku. Avokati kishte aplikuar për një shtyrje të gjyqit duke pasur parasysh gjendjen shëndetësore të Zhang.
Ajo ishte arrestuar më parë në 2019-n, pasi shprehu mbështetje për aktivistët në Hong Kong. Leo Lan, një konsulent kërkimi dhe avokimi në CHRD, tha se dënimi i fundit i Zhang ishte “alarmant”.
“Dënimi i saj është kaq i rëndë. Qeveria kineze është shumë e vendosur t’i heshtë dhe t’i frikësojë qytetarët e tjerë që u përpoqën të zbulonin atë që ndodhi në Wuhan,” -tha ai për BBC. “Unë jam i shqetësuar për fatin e qytetarëve të tjerë të ndaluar, të cilët gjithashtu raportuan lajme në lidhje me pandeminë.”
Disa gazetarë të tjerë që raportuan nga Wuhan – Li Zehua, Chen Qiushi dhe Fang Bin – u zhdukën në fillim të këtij viti.
Li u rishfaq së fundmi, duke thënë se ishte në karantinë me forcë, ndërsa Chen raportohet të se po qëndron me familjen, por nën mbikëqyrjen e qeverisë. Vendndodhja e Fang Bin nuk dihet ende